Smart Synergy Helmond

Binnen het kernthema Energiebewust en duurzaam worden vier projecten uitgevoerd in samenwerking met Stichting InduSym. Deze projecten zijn gebundeld onder de vlag Smart Synergy Helmond. Smart staat voor de slimme uitrol van innovatie in de praktijk, synergy staat voor de synergie tussen symbiose en energie: verduurzamen door samenwerking.

Door deze losse projecten te verbinden onder één vlag, is een basis gelegd om samen te werken met partners buiten Helmond en om cofinanciering te zoeken uit regionale, provinciale en landelijke gelden.
Provincie Brabant, VNO-NCW, BOM, Innovatiehuis de Peel en Rabobank De Peel Noord hebben verklaard deel te willen nemen in een klankbordgroep om kennis, netwerk en middelen bij te dragen.
Voor het project Smart Synergy Helmond is een OP-Zuid 4F subsidie aangevraagd à €823.000 met een looptijd tot 2023. Over toekenning wordt eind juli 2020 bericht.

Onder Smart Synergy Helmond vallen de vier lopende projecten:

Warmtenet Groot Schooten, Proceswaterfabriek en AWZI BZOB, Industriële symbiose BZOB en InduSym Reststromenplatform & afvalcollectief.

Onderstaande paragrafen beschrijven kort de aanleiding, de belangrijkste resultaten en het vervolg van deze deelprojecten.

Warmtenet Groot Schooten

Groot Schooten is door Gemeente Helmond aangewezen als pilotgebied energietransitie. Hier, en op de aangrenzende Automotive Campus, ligt de potentie om 400.000 m3 aardgas te besparen door aanleg van een warmtenet. Dit ontzorgt ondernemers en pandeigenaren die moeten overstappen op duurzame energievoorzieningen.

Er is in een werkgroep van lokale ondernemers, bestaande uit e-Quest, GW Leidingtechniek, Kuijpers en SBH, begonnen met het creëren van draagvlak en het opstellen van een conceptplan, inclusief tracé.
Er is een inventarisatie gestart van de warmte- en koudebehoefte bij geïnteresseerde bedrijven.
Aan de hand van prijsberekeningen is vastgesteld dat er een haalbare businesscase ligt.
Bij Kuijpers ligt de intentie om dit warmtenet te gaan aanleggen en onderhouden.

Een natuurlijk startpunt voor de aanleg ligt bij de twee bestaande WKO’s op Groot Schooten. Kuijpers is eigenaar van één ervan en is bezig met de overname van de tweede. Zodra dit is afgerond, wordt overgegaan op een praktijkontwerp, bepaling van tarieven en het verder uitbouwen van draagvlak. Exploitatie zal gebeuren in een op te richten BV of collectief.

Proceswaterfabriek en AWZI BZOB

De periodiek lage waterdruk op het leidingnet van Brabant Water en het verplichte terugbrengen van het gebruik van grondwater op Bedrijventerrein Zuid Oost Brabant (BZOB) vormde de aanleiding voor een samenwerking met Hydreco, Colsen en BrabantWater. Met hen is het project gestart om met een proceswaterfabriek een groot deel van het lokale afvalwater om te zetten tot weer bruikbaar proceswater. Zo wordt drinkwatergebruik vermeden en neemt de belasting op het riool af.

Op bedrijventerrein BZOB is een inventarisatie gedaan van de kwaliteit en kwantiteit van proces- en afvalwaterstromen. De geïnventariseerde bedrijven verbruiken samen 1.4 miljoen m³ water per jaar en lozen jaarlijks 24.500 vervuilingseenheden.
Er is één concept uitgewerkt voor de productie van demiwater. De productie van andere types proceswater is onderzocht, maar bleek niet rendabel.
Er zijn twee concepten uitgewerkt voor het zuiveringsgedeelte met bijbehorende zuiveringstarieven per Ve: anaeroob met bacteriën en aeroob met beluchtingstanks.

In het ideale geval wordt er door anaerobe zuivering jaarlijks 8000 m3 biogas gemaakt van de organische reststromen in het afvalwater. De belangrijkste leverancier van organische stromen is Van Rooi Meat. Mochten zij niet willen deelnemen aan het project, is een aerobe zuiveringsinstallatie zonder productie van biogas het meest rendabel.

Er kan reeds gestart worden met de productie van demiwater voordat de afvalwaterzuivering is gerealiseerd. De bron voor het water is dan tijdelijk de Zuid-Willemsvaart.

Industriële symbiose BZOB

Bij de inventarisatie van waterstromen op bedrijventerrein BZOB is ook gas- en elektriciteitsverbruik in kaart gebracht. Met de uitwisseling van warmte tussen bedrijven kan tot 8 miljoen m³ aardgas worden bespaard. Er is met Engie een samenwerking gestart om de haalbaarheid van een warmtenet te onderzoeken. Drie lopende trajecten kunnen hierin meegenomen worden:

Voor het anaerobe zuiveringsconcept van de proceswaterfabriek is restwarmte nodig die bij Coppens aanwezig is.
Door Engie wordt reeds een uitwisseling tussen De Wit en Arte onderzocht.
Energyport Peelland kan met een beoogde, nabijgelegen biocomposteerder 10 MW warmte leveren die vrijkomt bij het verwerken van lokaal restafval uit de agrarische sector.

Deze uitwisselingen vormen onderdeel van een groter samenwerkingsverband. Naast warmte worden ook vaste stoffen geproduceerd in de biocomposteerder, die kunnen worden verwerkt tot kunstmest of biobased plaatmateriaal.

InduSym Reststromenmarktplaats en collectieve afvalinzameling

De hoeveelheid gegevens over afval en grondstoffen in de InduSym database blijft toenemen. Er worden geregeld kleine matches gemaakt op het platform en er ontstaat ook inzicht in de bulkhoeveelheid afval in Helmond (zie afbeeldingen). Dit inzicht geeft aanleiding tot het opstarten van grotere uitwisselingen.

Eén oplossing voor de onbenutte waarde van reststromen is het collectief ophalen van afval. Hierdoor is het rendabel om meer reststromen uit het bedrijfsafval te scheiden. In samenwerking met Renewi en twee stagiairs van de Fontys is hier een opzet voor geformuleerd. Ook met Suez zijn gesprekken gevoerd. Hieruit zijn drie aanbevelingen gekomen:

Er kan op korte termijn worden gestart met een ophaalroute voor pmd-bedrijfsafval.
Er is bij ondernemers behoefte aan meer kennis en ondersteuning bij afvalscheiding. Door middel van een afvalcoach kunnen zij laagdrempelig geholpen worden.
Renewi en Stichting InduSym hebben een kennisnetwerk dat ingezet kan worden bij materiaalvraagstukken om productieprocessen te verduurzamen.

Deze acties worden in eerste instantie met Renewi en kennisinstellingen in gang gezet, waarna de samenwerking wordt uitgebreid. Vanuit dit netwerk kan het afvalmanagement van bedrijven worden geïnnoveerd, bijvoorbeeld met smart chips die met real-time monitoring van containers het aantal vervoersbewegingen en onnodige ledigingen verder terugbrengen.